پیشگفتار:
زندگی در جامعه ای که ابرقدرت های شرق و غرب چشم طمع به آن دارند و مهمتر از همه، حضور عناصری فریب خورده در این میان، هر یک به نوعی بیانگر اهمیت آشنایی و موضع گیری طلاب در قبال جریانات سیاسی حاکم بر جهان و جامعه اند .
از سوی دیگر، با وجود عناصری فرصت طلب و سودجو که همواره در پی جلب اذهان عمومی به منظور جدا کردن مردم از روحانیت و رسیدن به اهداف کاذب خویش و نهایتا «خروج از حاکمیت » اند، ملت غیور و فهیم ایران اسلامی، همچنانکه در طول تاریخ اثرپذیری از «قشر روحانیت » را به اثبات رسانده اند، به رغم تلاش های بی امان دشمن، باز هم پا به پای این قشر ایستاده و مقاومت می نمایند .

با این وجود، گوشه گیری طلاب از اصل مهم «سیاست » نه تنها خدشه ای بر پیکره نظام وارد خواهد ساخت، بلکه مغایر با عینیت دیانت و سیاست نیز هست .

نکته ظریف و قابل توجه در این میان، آشنایی با حدود و سلوک ورود طلاب به عرصه سیاست و پیشگیری از کجروی های احتمالی است .
به منظور آشنایی بیشتر طلاب با این امر و همچنین شناخت خط سیر مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران، نشریه یاس بر آن شد تا گفتگویی با حجة الاسلام والمسلمین جناب آقای جمشیدی، قائم مقام محترم مرکز مدیریت، ترتیب دهد . آنچه از نظر خوانندگان محترم می گذرد، ماحصل این گفتگوی یک ساعته است .
سؤال: لطفا به عنوان اولین سؤال، بفرمایید خط سیر مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در جهت گیرهای سیاسی چگونه است .
جواب: برای پاسخ این سؤال، باید به پیشینه تشکیل مرکز مدیریت خواهران برگردیم . این مرکز در سال 1376، به منظور ساماندهی و هدایت حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور، تشکیل شد . در بدو امر، ما در سازماندهی و هماهنگی امور مختلف آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و تربیتی حوزه های خواهران و مهمتر از این ها، در مسائل اداری - مالی این حوزه ها، دچار مشکلات عدیده ای بودیم . با توجه به گستردگی و پراکندگی این حوزه ها و عدم هماهنگی های لازم، ابتدایی ترین کاری که به نظر می رسید، این بود که سازکاری متناسب برای امور آموزش و پژوهش، فرهنگی و تربیتی و اداری و مالی طراحی کنیم تا این سازکار پس از طراحی در حوزه ها اجرا شود .
بنابراین، طبع کار اقتضا می کرد که ما به مسائل سیاسی کمتر بپردازیم . البته بعد از اینکه نظام آموزشی هماهنگی در مدارس علمیه خواهران اجرا شد، و وضعیت شناسایی و ارزیابی مدارس علمیه خواهران به روند مطلوبی رسید و فعالیت های تربیتی در قالب اردوها و مسابقات فرهنگی - هنری و نشست ها، انجام شد و خلاصه بعد از اجرای طرح معاونین و مشاورین فرهنگی (به حسب تعریف جایگاهی که هر کدام دارند)، طبعا حضور سیاسی، به معنایی که خواهم گفت، بیشتر و به موازات آن، حضور مرکز در عرصه های سیاسی، اجتماعی نیز پررنگ تر شد . به طوری که ما در مناسبت های مختلف، با صدور اطلاعیه و برگزاری گردهمایی ها و نشست هایی، حضور حوزه های خواهران را در مسائل سیاسی جامعه پررنگ تر کردیم . البته به ترتیبی که خواهم گفت، این حضور ان شاءالله، در آینده، بیشتر خواهد شد .
سؤال: آیا موضع گیری مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در قبال رویدادهای سیاسی، با جهت گیری های کلی حوزه علمیه، تفاوت دارد یا خیر؟
جواب: در مورد نهادهای حوزوی، هر نهادی در جایگاه خود، سازکاری متناسب با وظایفش دارد . و طبعا ورود و خروج در مسائل مشخصا سیاسی، که مورد سؤال است، به حسب حیطه مسؤولیتی است که هر یک از نهادها دارند و در واقع، متناسب با وظایفی که بر عهده دارند، اعلام موضع می کنند .
مثلا در حوزه، یک نهاد عالی وجود دارد، به نام جامعه مدرسین . شورای عالی حوزه علمیه زیر مجموعه جامعه مدرسین است . به این معنی که جامعه مدرسین اعضای شورا را انتخاب و به مراجع و رهبری معرفی می کند . افراد معرفی شده پس از تایید مراجع و رهبری از طرف ریاست شورای عالی جامعه مدرسین (که در حال حاضر حضرت آیت الله مشکینی هستند)، حکم عضویت می گیرند . شورای عالی حوزه، زیر مجموعه هایی دارد، مثل مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران، سازمان مطالعات و پژوهش های فرهنگی، دینی و . . . .
هر یک از این نهادها، مسؤولیت خاصی را بر عهده دارند و در حیطه مسؤولیتشان دارای جایگاه حقوقی ویژه ای هستند که متناسب با آن جایگاه، اعلام موضع می کنند .
به طور قطع، بیگانه بودن این نهادها با یکدیگر غیر قابل تصور است و طبیعتا یک نوع هماهنگی به شکل زیر مجموعه ای میان آنها وجود دارد . اما از لحاظ کیفیت ورود و خروج در مسائل، هم سطح یکدیگر نیستند . مثلا جامعه مدرسین در مسائل سیاسی پیشتاز است و اعلام موضع های قوی می کند . اما مرکز مدیریت حوزه های خواهران، هیچ وقت در آن سطح اعلام موضع نمی کند; چرا که طبق مسؤولیت محوله، مرکزی است برای سازماندهی، ساماندهی و هدایت حوزه های علمیه خواهران، در سراسر کشور . اما متناسب با شرایطی که پیش می آید و مسائل و اتفاقاتی که رخ می دهد و با توجه به مواضعی که رهبری اتخاذ می فرمایند، مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران نیز اعلام موضع می کند .

سؤال: میزان آگاهی طلاب از سیاست را تا چه حدی لازم می دانید؟
جواب: اصل آگاهی طلاب از مسائل سیاسی یک امر ضروری است . این را هم عقل و نقل می گوید و هم عرف اقتضا می کند . در روایت داریم:
کسی که به زمانش عالم است، امور مشتبه (به تعبیری) به او هجوم نمی آورند .
یا روایات متعددی در مورد رجوع مردم به علما، در حوادثی که برایشان اتفاق می افتد، داریم:
«اما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی روات احادیثنا . فانها حجتی علیکم و انا حجة الله علیهم »
. . . آن علما، حجت من بقیة الله هستند بر شما و من حجت خدا بر علما هستم . . . .
لذا اگر بخواهیم در مورد یک واقعه سیاسی، اجتماعی و یا فرهنگی اعلام نظر کنیم، طبعا باید آن موضوع را کاملا بشناسیم . اگر شناخت کامل نسبت به موضوع نداشته باشیم، چه طور می توانیم حکم مناسبی برایش بدهیم!

سؤال: شرایط کنونی جامعه تا چه حد در اهمیت این شناخت مؤثر است؟
جواب: شرایط جامعه تا حد زیادی ایجاب می کند که این شناخت وجود داشته باشد; چرا که ما در یک جامعه کاملا سیاسی زندگی می کنیم . یعنی از سویی اعتقاد دینی ما این است که «سیاست ما عین دیانت ماست » . یعنی ما به دنبال تحقق احکام دینی در عرصه مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و تحقق مبانی اصیل اسلام ناب هستیم و یک حکومت دینی داریم که در راسش ولی فقیه قرار دارد . حکومت دینی ای که شعار محوری اش وحدت سیاست و دیانت است . در این نوع حکومت، اگر ما شناخت صحیحی از مسائل سیاسی نداشته باشیم، نمی توانیم درست به وظیفه مان عمل کنیم .
از سوی دیگر، همه مردم، حتی نوجوانان کم سن و سال هم در حال حاضر، در مسائل سیاسی دخالت دارند .
لذا طلبه ها به حکم عقل، شرع، عرف و منطق لازم است نه تنها با مسائل سیاسی، بلکه با مبانی مسائل سیاسی و شاخصه های آن نیز کاملا آشنا باشند .
سؤال: شناخت مسائل سیاسی برای طلاب، بالاخص مبلغین و انتقال آن به عامه مردم تا چه حدی می تواند در پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی مؤثر باشد؟
جواب: در حال حاضر که خداوند به ما توفیق داده که در نظام مقدس جمهوری اسلامی که تبلور یک حکومت دینی است، زندگی کنیم، تحقق این اهداف در صورتی است که ما بتوانیم اولا مردم را با وظیفه شان آشنا کنیم، ثانیا کمک کنیم که احکام الهی در جامعه اجرا شود .
اگر به این دو شاخصه دقت کنیم، حفظ و صیانت حکومت دینی، اولین وظیفه هر مبلغ دینی ماست; چرا که تقریبا همه بزرگان بر این امر متفقند که اگر خدای نکرده خدشه ای به این حکومت وارد شود، حداقل تا سالیان طولانی، اساس مذهب و دین ما لطمه خواهد خورد .
پس لازم است که هر مبلغی به تشریح مبانی حکومت دینی و مسائل سیاسی روز که جامعه ما در ارتباط با مسائل حکومتی، با آن درگیر است، بپردازد و در حقیقت، حقایق و راه روشن الهی را برای مردم ترسیم کند .
سؤال: تا چه حدی آشنایی طلاب با احزاب سیاسی داخلی ضرورت دارد؟
جواب: یکی از مقدمات ورود به مسائل سیاسی، داشتن اطلاعات کافی است . مرحله دوم، بعد از اطلاعات، تحلیل درست مسائل است .
این اطلاعات شامل افراد، احزاب و گروه ها می شود . البته باید توجه داشت که گروه ها اعم از جمعیت ها و تشکل های حزبی و غیر حزبی هستند . چون بعضی از تشکل ها عنوان حزب را ندارند، ولی عملکرد و رویکردشان حزبی است . لذا طلاب باید هم چهره های شاخص سیاسی را بشناسند و با افکار، سابقه و عملکردشان آشنا باشند و هم احزاب و جریان های سیاسی را .
سؤال: لطفا بفرمایید مرکز، تا چه حد طلاب را در راه شناخت این احزاب، شخصیت ها و گروه ها یاری می کند؟
جواب: یک سری گروهک های انحرافی از ابتدای پیروزی انقلاب یا قبل از آن تا کنون وجود داشتند که همواره با نظام جمهوری اسلامی درگیر بوده و در جهت مقابله با نظام فعالیت می کردند و طلاب باید با افکار سردمداران و اهداف این گروه ها آشنا باشند . بخشی از این اطلاعات، مربوط به احزاب و جمعیت هایی است که هم اکنون، در عرصه مقابله با نظام مقدس جمهوری اسلامی فعالند .
ممکن است در نشست ها و گردهمایی ها، در قالب جزواتی به طلاب در زمینه شناسایی این احزاب و جمعیت ها تا حدی که جنبه مقابله حزبی پیدا نکند (یعنی در حد آشنایی عام)، کمک کنیم .
اما جنبه های حزبی و بخش های تخصصی تر، فعالیت هایی هستند که خود طلاب باید انجام دهند . در حقیقت، مرکز می تواند شاخصه های عمده شناخت و نقادی جریان های سیاسی را در اختیار طلاب قرار دهد . اما این که این شاخص ها بر فلان گروه منطبق است یا نه، بر عهده مرکز نیست .
سؤال: مرکز مدیریت تاکنون، در زمینه اطلاع رسانی به طلاب چه اقداماتی انجام داده است؟
جواب: ما در زمینه اطلاع رسانی، نشریات متعددی را در رده های مختلف تمهید کرده ایم . نشریه «یاس » را برای عموم طلاب و نشریه «گلچین خبر» را برای مدیران حوزه های علمیه سراسر کشور منتشر می نماییم . اخیرا به دنبال راه اندازی یک شبکه اینترنتی برای حوزه های علمیه خواهران هستیم که از طریق این شبکه، طبعا یک مجله خبری اینترنتی، برای عموم طلاب و حوزه های علمیه خواهیم داشت . البته مقدمات این امر هم اکنون فراهم شده و دست اندرکاران این نشریه اینترنتی، پیش شماره هایی را به صورت آزمایشی تهیه کرده اند .
طرح دیگری که برای اطلاع رسانی در نظر گرفته شده، طرح «روزنامه دیواری » است . با بعضی از نهادهای مسؤول نیز در این زمینه وارد مذاکره شده ایم که ان شاءالله بتوانیم به طور هفتگی، یا هر دو هفته یکبار، یک روزنامه دیواری سراسری را برای مدارس علمیه خواهران تهیه کنیم .
علاوه بر این، ما در نشست هایی که با مدیران حوزه ها و مشاورین و معاونین فرهنگی داریم، اطلاعاتی را در اختیارشان می گذاریم .
سؤال: آیا در زمینه آموزش شیوه تحلیل و نقادی مسائل سیاسی به طلاب، اقداماتی صورت گرفته است؟
جواب: بخشی از اصول و شاخصه های تحلیل را در برنامه های آموزشی و بخشی از آن را در نشست هایی (کارگاه های آموزشی) که داشته ایم، آموزش داده ایم .
قسمتی از این ارائه تحلیل و به اصطلاح آشنایی با تحلیل را نیز انشاءالله از طریق نشریه یاس دنبال خواهیم کرد .
از آن جایی که خوشبختانه پس از گذشت تقریبا 5 سال و نیم از فعالیت مرکز، ما در زمینه های اداری، آموزشی و پژوهشی به بلوغ رسیده ایم که این بلوغ، فرصت انجام وظیفه در عرصه مسائل فرهنگی - تربیتی و خصوصا مسائل سیاسی را به ما خواهد داد . لذا انشاءالله از این به بعد، این برنامه ها را با جدیت بیشتری دنبال خواهیم کرد .
سؤال: آیا مرکز مدیریت در مقابل حرکت های سیاسی گروه ها و احزاب داخل، موظف به اتخاذ موضع است، یا خیر؟
جواب: ما در هر حرکت سیاسی، نظرات مقام معظم رهبری را برای مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران شاخص می دانیم . در این راستا، اگر مقام معظم رهبری در مورد یک جمعیت یا یک گروه خاص، اعلام نظر و یا موضع فرمودند، طبعا ما موظف به تبیین این موضع و نظر خواهیم بود . اما به این شکل که خودمان مستقلا وارد جریان سیاسی بشویم، نخواهد بود; چرا که اساسا ما یک جمعیت حزبی و سیاسی محض نیستیم .